HARPUT VE ELAZIĞ ÜZERİNE SEKİZ ESER

Bu gün Harput ve Elazığ üzerine birkaç şey söylemek istiyorum. Tarihimizi ve kültürümüzü ne kadar iyi bilirsek, bize o kadar heyecan verir. Tarihi inkar etmekle, gölgede bırakmakla tarih yok olmaz ama yaşayan neslin onu öğrenmesi gecikir. Tarih bilincinin eksikliği insanı eksik hale getirir. Tarihi, tüketim malzemesi olmaktan çıkarmak gerekir.

Yazı yazmaya düşkün bir toplum olmalıyız. İbni Batuta, Evliya Çelebi, Ahmet Hamdi Tanpınar ve şehir tarihçileri olmasaydı biz Anadolu'yu ve özellikli olan birçok beldemizi nasıl tanıyabilirdik? Bu cümleye açılım olması için Harput ve Elazığ üzerine yazılmış masamdaki birkaç kitap ismini vermek isterim.

1-İshak Sunguroğlu’nun 88 yıllık ömrünün son 30 yılını hasrederek hazırladığı dört ciltlik “HARPUT YOLLARINDA” isimli eseri; Harput ve Elazığ yönü ile bir tarih, sosyoloji, siyasi, biyografik, edebi, mimari ve folklorik dev bir eserdir. Bu eser Harput tarihi açısından mübalağasız baş yapıtlardan biridir. Sunguroğlu’nun elini uzatsa hemen dokunabileceği, çocukluğunu ve gençliğini geçirdiği Harput’u büyük bir birikim, büyük bir araştırma ve büyük bir hüzünle kaleme aldığı bu eser, Harput konusunda yazı yazan, yazmak isteyen her okuyucu ve yazar için en önemli kaynak eserlerdendir.

2- Prof. Dr. Mehmet Ali Ünal tarafından hazırlanmış olan “XVI. YÜZYILDA HARPUT SANCAĞI (1518-1566)” isimli eseri, mesleği tarihçilik olan bir akademisyenin kitabıdır. Harput’un geçmişini tamamen arşiv belgelerine dayanarak ve objektif bir dikkatle okuyucuların ve araştırmacıların istifadesine sunan tarihçi hocamızın bu eserinden faydalanmayan hiçbir Harput araştırmacısı yoktur zannederim.

3- Prof. Dr. Fikret Karaman’ın editörlüğünde (belki onun organizatörlüğünde demem gerekirdi) hazırlanan, “Dünü ve Bugünüyle HARPUT Bilim-Kültür-Çevre-Turizm” isimli şahane eseridir. Harput’u bilim, kültür, çevre ve turizm yönüyle tanıtan, geleceğe ilişkin perspektifler sunan başyapıtlar zincirinin önemli bir halkasıdır bu iki ciltlik eser. Özellikle ilmi yeterliliği ülkenin dışına taşmış olan Abdullatif Harputi’nin birçok yönünü tanıtan bildiriler doğrusu ufuk açıcı olmuştur. Keza Prof. Dr. Mehmet Aydın hocamızın ve diğer konuşmacıların yaptığı önemli değerlendirmeler de, kitap için bir davetiye hükmündedir.

4- Nurettin Ardıçoğlu tarafından hazırlanan “HARPUT TARİHİ” isimli kitabı, Harput’u 2500 yıllık geçmişiyle birlikte anlatan bir eserdir. Turizm bakanlığı da yapmış olan Ardıçoğlu’nun yazdıkları Harput tarihi açısından büyük önem arz etmektedir.

5- Prof. Dr. Enver Çakar’ın editörlüğü ve organizasyonunda gerçekleştirilmiş olan; “Geçmişten Geleceğe Harput Sempozyumu” sonunda aynı isimle hazırlanan iki ciltlik eser, Harput’u geçmişten geleceğe her yönüyle tanıtan önemli kaynak kitaplardandır. Özellikle Harput’a bundan sonra neler yapılabilir diye düşünenler için adeta başucu bir eser.

6- Prof. Dr. Enver Çakar, Doç. Dr. Kürşat Çelik (şimdi profesör) ve Yard. Doç. Dr. İlhan Oğuz Akdemir üçlüsünün organize ettikleri sempozyumun ardından kitaplaştırdıkları iki ciltlik “Uluslararası Harput’a Değer Katan Şahsiyetler Sempozyumu” kitabı Harput’u çok yönlü tanıtan önemli bir çalışma. Kaynak bir eser olmuş işin doğrusu.

7- Nevzat Ülger tarafından hazırlanan ve üç ciltten oluşan “ELAZIĞ’A DEĞER KATANLAR” isimli kitapları, her ciltte Harput’un ve Elazığ’ın öne çıkmış on farklı özelliğini ve önemli 120 şahsiyetini okuyucu ile buluşturan bir çalışma. Hem dünü, hem bu günü tanımak ve geleceğe projeksiyon yapmak isteyenler için önemli bir kaynak. Acı tatlı memleket anılarını hatırlamak istediğinizde, içeriğinden faydalanabileceğiniz yahut yerel tarihi bilgilerinizi pekiştirmek istediğinizde başvuracağınız bir eser.

8- Süleyman Yapıcı tarafından hazırlanan “SALNAMELERDE (Harput-Mamuratü’l Aziz-Elazığ) ELAZIĞ” çalışması okuyucuya Harput’u resmi belgelerle tanıtan önemli bir çalışma. Geçmiş dönemlere ait sahici bilgilerden oluşan bir eser.

İnsanı diğer varlıklardan ayıran en önemli öğe tarih sahibi olmasıdır demekte ne mahsur var? Diğer bir tabirle, insanın en büyük özelliklerinden biri de; bildiklerini yarına aktarması ile geçmişte olanları bulup insanların istifadesine sunmasıdır.

Yazar isimlerinin bir kısmı amatör şehir tarihçisi olabilir. Ne önemi var? Her pencere geçmişe açılan bir dikiz aynası değil midir?

Bilimin, kültürün ve düşüncenin elde edilmesi de satılması da zordur. Kültür ve uygarlık kolay üretilen şeyler değil elbette. Bir binayı veya bir mezarı bilmek bir ilim değildir ama bulunan bu değerleri sentezlediğimizde elde edilen düşünce, toplum için bir kültür tabanı oluşturmak anlamına gelir. Medeniyetlerin kendinden sonraki oluşumlara kaynak aktarması da böyle oluyor zaten.

Harput'ta Hoca Hasan Hamamı Müzesi bahçesinde yemek yiyip ardından çayınızı yudumlarken, biraz sonra ziyaret edeceğiniz Basın Müzesi, Musiki Müzesi, Ulu Cami, Sara Hatun Camii ve diğer seyir alanlarını düşünmek bile yorgunluğunuzu alır, sizi tarihin arka sayfalarına götürür.

Harput, Elazığ’ın DNA’sıdır.

ETİKETLER:

NELER SÖYLENDİ?