G20 daha çok ekonomik boyutlu, zenginler kulübü benzeri uluslararası bir oluşumdur. Bu gruba üye olmadıkları halde bu gruba üye ülkelerin bazılarından daha zengin ülkeler de var elbette. Yinede grup dünyanın ileri gelen zenginlerinin yanı sıra Avrupa Birliği’ni de içinde bulundurduğundan dünya ekonomisinin %85’ini kontrol ediyor.
Uluslararası alanda bu tür ittifaklar geçmiştekine nispetle şimdilerde daha etkili durumda. Kendi aralarında, belki de tüm dünyada daha eşitlikçi bir dil kullanıyorlar. Sloganları; tek dünya, tek aile, tek gelecek.
Dünyanın en gelişmiş ülkeler topluluğuna G20 diyorlar ama konuyu farklı değerlendirenler de var.
2023 yılının G20 Zirvesi 9-10 Eylül 2023 tarihlerinde Hindistan’da gerçekleştirildi.
Oluştuğu günden bu yana, dünyayı Küresel Kuzey ile Küresel Güney diye iki blokta toplamaya gayret ediyor.
Küresel Kuzey toplumları içinde ABD, Çin ve Rusya 'küresel güç merkezi' olmaya devam ederken, Hindistan son toplantıda dev bir adım atarak ben de varım dedi.
G20'nin 'Küresel Güney' kanadının güçlendirilmesi yönünde Hindistan üzerinden; Endonezya, Brezilya ve Güney Afrika ile birlikte önemli adımlar attı. Hindistan'ın ev sahipliğindeki son G20 Zirvesi'nde, 55 üye ülkeden oluşan Afrika Birliği'nin, Avrupa Birliği ile aynı statüde G20'ye daimi üye yapılması bu açıdan oldukça önemli bir adımdır.
Şimdi kuzey ve güney ülkelerinin birlikte yer aldıkları yeni bir oluşum için adımlar atılıyor. G20 Zirvesi'nde gündeme gelen ve ABD'nin öncülük ettiği Hindistan, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Fransa, Almanya, İtalya ve AB nin birlikte yer aldıkları “Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Projesi (IMEC)” çok konuşulacak herhalde. Çünkü “Hindistan-Ortadoğu-Avrupa projesi (IMEC)” Çin Halk Cumhuriyeti'nin girişimi ile oluşturulan “Yol Kuşak Projesi”nin karşısına 'Oyun değiştirici' bir proje olarak mevzilendi. Eski baharat yolunun yeni versiyonu; “Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomi Koridoru (IMEC)” oluyor.
Projenin ağırlıklı olarak BAE ve Arabistan tarafından finanse edileceği yorumunu yapıyorlar. Çünkü bu yeni proje ile BAE ve Suudi Arabistan karadan mevcut denizyolu hattına eklemleniyor. Böylece projeye İsrail’in dahil edilmesinde bu ülkelerin joker olarak kullanılması esas maksadı gizliyor.
Önerilen koridor, Hindistan'dan BAE'ye uzanacak, ardından Suudi Arabistan, Ürdün ve İsrail'i geçerek, Avrupa'ya bağlanacak. Hindistan'dan yüklenen malların İsrail ve Yunanistan limanları üzerinden Avrupa'ya daha hızlı gönderilmesi öngörülüyor.
Bu proje, Hindistan, Ortadoğu ve Avrupa gibi ekonomik açıdan önemli bölgeleri birbirine bağlamayı hedefliyor.
ABD ve AB’nin destek verdiği IMEC projesi, Çin'in Asya'daki ekonomik gücüne karşı Hindistan’ı küresel ticaretin akışında üretim merkezi olarak konumlandırıyor. Böylece Çin ekonomisinin soğutulması yoluyla çekiciliği kırılacak ve Çin’in ABD’ye askeri yönden bir tehdit olmasının önüne geçilebilecektir.
Zaten İtalya Başbakanı, zaptın imzalanmasından hemen sonra “Biz, Kuşak ve Yol Projesi’nden ayrılıyoruz” dedi.
Koridorun en dikkat çeken ülkesi ise kuşkusuz İsrail oldu. Netanyahu, “ IMEC, İsrail tarihindeki en büyük ekonomik işbirliğidir” dedi.
İşleyişe başlaması on yıl veya daha fazla zaman alacak olan projeye Türkiye maalesef dâhil edilmedi.
Hindistan'ı Orta Doğu ve Avrupa'ya bağlayacak ticaret koridoruna yönelik imzalanan Hindistan-Orta Doğu-Avrupa Ekonomik Koridoru (IMEC) anlaşmasının uygulanabilirliği tartışılırken, uzmanlar Türkiye'nin sürecin parçası olması gerektiğini belirtiyor.
Türkiye'nin projeye dahil olması hem Doğu Akdeniz rekabetini yumuşatabilir hem de Ankara-Körfez ilişkilerini güçlendirerek büyük bölgesel sonuçlar doğurabilir
Türkiye bölgesel güç ve ticaret, enerji koridorları bakımından jeostratejik bir konumda, üstelik Avrupa pazarında da önemli bir yere sahip. Bu nedenle bölgede kilit bir ülke. Türkiye muhakkak masada olmalıdır deniliyor.
Cumhurbaşkanı; Türkiye olmadan bölgede herhangi bir proje uygulanamaz dedi.
Peki, Türkiye projeye neden dahil edilmedi, neden dışlandı?
Avrupa'yı Hindistan’a bağlayan ticaret koridoru konusu G20 Zirvesi’ne kadar Türkiye’de hiç gündeme gelmemiş olamaz.