SAMSUN’DAN ANKARA’YA

Harput gazetemizin kıymetli okurları konumuz 19 Mayıs olsa da hala gazete okuyorsanız eminim ki bu süreci çok iyi bilecek Tarih kültürüne sahipsinizdir. Ben bu haftaki yazımda o gün Ankara’nın ve Ankaralıların ülkenin kurtuluşunda gösterdiği tavır ile nasıl şehirlerimizin önderliğine talip olduğunu örnekler vererek anlatmaya çalışacağım.

Toprağın vatan olması yolunda ilk adım 19 Mayıs 1919da Mustafa Kemal ATATÜRK’ün Samsuna çıkışı ile Amasya, Erzurum, Sivasla devam ederek 9 Eylül 1922 de İzmir de son düşman askerinin kovulması ile kurtuluşun son noktası koyuldu.

1918 yılının Aralık ayında, Ankara Garı’na gelen iki bölük İngiliz askeri tren istasyonunu işgal etmişti. İskoçyalı ve Fransız askerler de şehrin sokaklarındaydı. Bir gün Ankara’da ki İngiliz kumandanı, Mallı köyüne yakın Alagöz köyünde Türkoğlu Ali Ağa’nın evine gider. Bu zorunlu “Misafire”, av yemeklerinden oluşan mükellef bir sofra kurulur. Yemek esnasında Mister Vitol, Ali Ağa’ya “Biz uzaklardan buraya kadar geldik, bizimle niye görüşmekten çekiniyorsunuz?” deyince, Köylü “Sizi davet eden biz değildik” cevabını verir. Kumandan köylüye bakarak “biz size misafir geldik, ev sahipleriyle görüşmek istiyoruz!” deyince, zeki köylü gülerek “Biraz sabrediniz. Pek yakında evin sahibi ile sizi tanıştırırız!”diyerek kötü niyetli misafire verilmesi gereken en iyi cevabı verirler.

Mustafa Kemal Paşa, Ankara’ya gelmek üzere 18 Aralık 1919 Perşembe günü, çok soğuk ve karlı bir havada Sivas’tan ayrıldılar. Kafilede Mustafa Kemal, Rauf Bey, Alfred Rüstem, Mazhar Müfit, Hakkı Behiç, İbrahim Süreyya, Cevat Abbas, Hüsrev Gerede ve Dr. Refik Saydam gibi isimler bulunuyordu. Ankara vali vekili Yahya Galipbey Polis Müdürü Cemal Bey’i bir sabah çağırır elindeheyecanınıbastıramayıptitreyerekgösterdiğibirtelgrafvardır.Mustafa Kemal ve arkadaşlarının on gün içinde Ankara’ya geleceklerini söyler. O halde Ankara’nın tarihte görmediği bir tören yapılmalıdır. Yahya Galip Bey bu karşılanmanın Ankara’da bulunan Fransız ve İngiliz temsilcilerine bir gösteri olmasını da özellikle ister.

Kızılca Gün’den bir gün önce cuma günü, Ankaralılar Namazgâh denilen tepenin üstüne toplanmışlardı. Bu yer şimdiki Türk Ocağı’nın ve ATATÜRK’ün ilk ebedi istirahat yeri olan etnografya müzesininde bulunduğu tepedir. Burada iri Ankara kayalarından bir mihrap ile bir de yüksek taş sedir bulunuyordu. Mihrabın önünde cemaatle namaz kılındıktan sonra, taş sedirin yanına üzerinde sırma ayetler dolu olan bir sancak dikilmişti. Halk namazdan sonra diz çökerek, kalbinin bütün saflığı ve temizliği ile vecde dalarak, memleketin düşman elinden kurtulması için gözyaşlarıyla, bütün eller göğe doğru uzanarak Tanrı’ya dua etmişlerdi”.

Ankaralılar Mustafa Kemal ve Yeşil Ordunun geleceğini, geçen perşembe Sivas’tan hareket ettiği günden beri sabırsızlıkla bekliyorlardı” Mustafa Kemal Paşa ve Temsil Heyeti'nin geleceğini duyan Ankaralılar adeta sel olmuş, şehre doğru akıyordu. Kazalardan ve çevre illerden gelenlerle birlikte Ankara nüfusu bir anda seksen bin kişiyi bulmuştu. Çankaya ve Dikmen tepelerinde güzel sesli hafızlar ezan ve salat okuyorlardı. Öğleden sonra üç bin atlı ve yedi yüz yaya Seymen, büyük bir coşkuyla Mustafa Kemal Paşa’nın yolunu gözlemeye başlamıştı. Atlı ve yaya olarak bir araya gelerek “Seymen Alayları” dizilmişti.

Seymen alaylarını, “Ankara halkı, tarihin pek eski devirlerinden beri Seymen düzülme adı verilen bir Türk ananesini millî vicdanında gizli bir sihir olarak yaşatmakta idi. Seymen alayı, daima kızılca günlerde kurulurdu. Yani millî felâket günlerinde, bir beyliğin ve devletin yıkılış sıralarında” şeklinde ifade edilmektedir. Seymen alayları bunalım ya da geçiş dönemleri olarak da Nitelendirilebilecek Kızılca Günlerde kurulan bir Oğuz töresidir.

Bu karşılama ülkeyi içinde bulunduğu karanlıktan kurtaracak yeni bir liderin, Ankaralılar tarafından seçilmesidir. Türk tarihinde de eşine az rastlanır bu halk desteği, millî mücadeleyi taşıyacak olan Mustafa Kemal Paşa’ya ve Kuvayı Millîyecilere olağanüstü bir moral güç vermiştir.

“Ankara efelerinden Güveçli İbrahim Efe çok ihtiyarlamıştı. Duvarda bir mavzer, bir pala, birkaç tanede som saplı hançer asılı idi. Bir Kuran-ı Kerim vardı. Atatürk’ü karşıladığı zaman bu kuran, Kerim efenin göğsünde asılı idi, Paşa’nın Kuranı öptüğünü söyledi. Bunun bir ata töresi olduğunu, her zaman düzülemediğini, ancak kızılca günlerde teşkil edildiği bilinir. Yani, devlet bir sarsıntı geçirirse Seymen Alayı düzülür. Alayın mutlu ve uğurlu olduğunu, duası ve kurbanı vardır, dedi. Oğuzhan, Selçuk Han, Osman Gazi, tahta geçerken Seymen Alayı düzülmüştü. Ergenekon’dan çıkış, Hürriyet ve İstiklale kavuşma mefkûresinin doğduğu anlarda hep Seymen Alayı düzüldü.

Mustafa Kemal Paşa, 27 Aralık 1919 Cumartesi günü saat üçü on geçe Kızılyokuş’tan bir Benz otomobille Ankara’ya gelir. Bir asır sonra Kızılca Gün Anıtı’nın yapılacağı yere geldikleri zaman, Seymenlerin önünde duran otomobilden indi ve onlara doğru ağır ağır yürüdü. Seymenler bir anda esas duruşa geçtiler. Her soluk tek can olmuştu. Bütün gözler onun Bozkurt bakışlı gözlerinde düğümlüydü.

Paşa, vakur ve sert bir sesle soruyordu Ankaralılara

- Merhaba efendiler!

 - Sağol Paşa Hazretleri...

-Arkadaşlar! Buraya neden geldiniz?

-Millet yolunda can vermeye geldik, Paşam!

- Fikrinizde sabitmisiniz?

- Antolsun, antolsun, antolsun! Cevabını verdiler.

Mustafa Kemal Paşa, Ankaralıların sergilediği tutum karşısında gururla yürürken, Fetih marşının ruhu canlandı sanki ‘’YÜRÜYECEKSİN MİLLET YÜRÜYECEK ARDINDAN’ önce Ankara sonra Millet yürüdü ardından.

Mustafa Kemal Paşa’nın “Muhterem Ankaralılar çok yoruldunuz, evlerinize çekilin, istirahat edin, sağ olun, var olun” demesi üzerine, Ankaralılar “Paşam, vatan kurtuluncaya kadar bize istirahat haramdır, emrinizdeyiz!” diye cevap verdiler.

Ankara’nın Başkent kararı o gün belli oldu;

Bütün Askeri Makamlara,

Bütün Müdafaa-i Hukuk Cemiyetlerine,

“… Sivas’tan Kayseri yoluyla Ankara’ya hareket eden Heyet-i Temsiliye güzergahta ve Ankara’da büyük milletimizin sıcak ve samimi tezahüratı vatan severlik içinde bugün şehre geldi. Milletimizin gösterdiği bu birlik ve kararlılık örneği, memleketimizin geleceğine güven konusundaki inançları Sarsılamaz bir şekilde güçlendirici niteliktedir. Şimdilik Heyet-i Temsiliye’nin merkezi Ankara’dadır. Saygılar sunarız Efendim!”

(Heyet-i Temsiliye adına Mustafa Kemal) 27 Aralık 1919 - Ankara Kızılca Gün’den sonra hem Ankara hem de Türk milleti için, artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacaktı. Türk milletinin 1683 yılında Viyana kapılarında başlayarak 238 yıl süren gerileyişinin son bulması, Ankara topraklarında Eylül ayında 100. yılını kutladığımız Sakarya Zaferi ile olmuştu. Bu zaferden bir yıl sonra ise Mustafa Kemal Paşa’nın “Ordular ilk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!” emri ile Anadolu toprakları düşmandan temizlenmiş, Ankara merkezli bu başarı, mazlum milletlere örnek olmuştu. 23 Nisan 1920’den itibaren fiilen merkez olan Ankara, Lozan Antlaşmasından seksen gün sonra yeni devletin başkenti haline geldi.

Türk milletine giydirilmeye çalışılan ateşten gömlekten kurtulması mücadelesi veren Mustafa Kemal ATATÜRK, onun silah arkadaşlarına, ve bütün şehitlerimize Yüce Allahtan rahmet ve mağfiret diliyoruz.

Yine söylüyoruz Bu yurtta “HER ŞEY TÜRK İÇİN, TÜRKE GÖRE, TÜRK TARAFINDAN “BU VATANDA TÜRKE RAĞMEN HİÇ BİRŞEY YAPAMAZSINIZ’’ BAYRAMIMIZ KUTLU OLSUN.