Yarı iletkenler her yerdeler, işe gitmekten (otomobiller, asansörler, trafik lambaları) müşterilerle, arkadaşlarla ve ailenizle (bilgisayar, telefon, tablet) iletişim kurmaya kadar her şey için hayati öneme sahiptir. 1990 ve hatta 2000’lerde cep telefonları, PC ve dizüstü bilgisayarlar ile domine olan sektör, 2011’den sonra, küçülmeye başlamıştır. Yarı iletken sektöründeki baş döndürücü gelişmelere rağmen silikon tabanlı çiplerden faydalanmanın kısmen de olsa sınırına gelinmiştir.
Yarı iletken üreten şirketler dünyanın en başarılı şirketleri arasındadırlar ve genellikle Amerika, Japonya, Avrupa birliği, Tayvan ve Güney Kore gibi ülkelerde yoğunlaşmışlardır. Elektronik endüstrisinin temelini oluşturan yarı iletken maddeler sayesinde dünya daha rahat, daha akıllı ve daha güvenli bir yer. Şu an yarı iletken maddeler olmasaydı, dünyamız 1960’ların başlarında olduğu gibi teknolojik aletlerden yoksun bir yer olacaktı. Dijital bir hesap makinemiz, mikrodalga fırınımız, cep telefonumuz, kişisel bilgisayarımız veya çamaşır makinemiz olmayacaktı. Google’ın yapay zekâ kullanarak sadece altı saat içinde bilgisayar çipleri tasarladığı ve çiplerin enjekte edilebilecek kadar küçük geliştirildiği haberlerini çoğu sektör çalışanları hayretlerle okumuştuk. Gerçekten de çip üretim endüstrisi, bizi çevreleyen neredeyse tüm elektronik cihazlarda bulduğumuz bileşenleri üretmek için sürekli büyüyor ve gelişiyor.
Normal şartlar altında, mikroçiplerin bir tırnağın boyutunda bir alana milyarlarca transistörden oluşan 100 katmana kadar paketlenmeleri 26 hafta kadar sürebilir. Onları yapmak silikon bakımından zengin kumla başlar. Neden silikon? Silikon, farklı elektronik cihazların ihtiyaçlarını karşılamak için safsızlıklar eklenerek veya ‘doping’ yapılarak özellikleri değiştirilebilen bir yarı iletkendir.
Bu aynı zamanda mühendislerin geçen elektrik sinyallerini kontrol etmelerini sağlar. Silisyum aynı zamanda Dünya’da bulunan en yaygın 10 elementten biridir, yani çip üreticilerinin birçok üretim ihtiyacını karşılayacak kadar boldur.
Günlük yaşamda yarı iletkenler nasıl kullanılır? Yarı iletkenin kendisi mağazalarda elektrikli cihaz olarak satılmadığından anlaşılması zor olabilir, ancak aslında birçok elektrikli cihazda kullanılmaktadır. Örneğin klimalarda kullanılan sıcaklık sensörleri yarı iletkenlerle yapılmaktadır. Yarı iletkenler sıcaklığı tam olarak kontrol ettiğinden, pirinç ocakları pirinci mükemmel şekilde pişirir. Kişisel bilgisayarları çalıştıran CPU’lar da yarı iletkenlerle yapılır. Cep telefonları/akıllı telefonlar, dijital kameralar, televizyonlar, çamaşır makineleri, buzdolapları ve LED ampuller gibi günlük hayatta birçok dijital tüketici ürünü de kullanılmaktadır.
Tüketici elektroniğine ek olarak yarı iletkenler , banka ATM’lerinin, trenlerin, internetin, iletişimin ve diğer şeylerin yanı sıra yaşlıların bakımı için kullanılan tıbbi ağ gibi sosyal altyapının diğer bölümlerinin çalışmasında merkezi bir rol oynamaktadır. Ayrıca, verimli lojistik sistemler, enerji tasarrufuna yardımcı olur ve küresel çevrenin korunmasını teşvik eder. Arabaya monte edilen yarı iletken cihazların sayısı istikrarlı bir şekilde artmaktadır. Arabaya monte edilen birçok yarı iletken türü vardır. Özellikle gelecekteki ADAS (Gelişmiş Sürücü Destek Sistemleri) için daha fazla yarı iletken kullanılması bekleniyor.Bu sayede yarı iletkenler rahat bir hayat yaşamamıza yardımcı olur.
Peki bu yarı iletken teknolojisinde %100 dışarı bağımlı olduğumuzu biliyor musunuz?
Her ne kadar Aselsan kendi bünyesi ve askeri ürünler için bu malzemelerin üretimine soyunsa da bu özel piyasa ve üretime hiçbir katkısı yoktur. Bu malzemelerin üretimi ve satışı konusunda kendimizi geliştirmeliyiz.
Bunun önemini size şöyle açıklayayım. Kendi yerli İHA, SİHA, Savunma Sistemleri, Araçlar, Bilgisayarlar vs. üreterek ülke ekonomisini büyütebiliriz. Lakin bu sistemlerin hepsinde elektronik parçalar/kartlar bulunmakta ve bu kartlar yarı iletkenler olarak adlandırdığımız çipler, dirençler, kapasitörler vs. malzemelerle hayat bulmaktadır.
Olası bir dünya krizi, savaşı ve kutuplaşması sırasında Türkiye’ye bir yarı iletken,elektronik ithalat ambargosu uygulanması halinde sizlere soruyorum tüm bu araçlarımızın seri imalatını nasıl devam ettireceğiz?
Bu malzemeleri nasıl tedarik edeceğiz?
Sizlere çağımızda artık gıda, gaz, enerji dışa bağımlılığı ve ithalatı konularından daha önemli bir konudan bahsediyorum. Çünkü bu yarı iletken malzemeler gözle görmeseniz de hayatımızın yapı taşları!
2030-2035 yıllarına kadar suyu kaynayan dünya ülke ilişkilerinde kendi ülke ekonomi ve refahımızı muhafaza edebilmemiz adına bu hayati önem taşıyan malzemelerin üretimine, ülke içerisindeki üretim kapasitelerine yetebilecek malzeme üretim seviyesine ulaşmamız gerekiyor. Aksi takdirde olası bir baskı, ambargo ve ithalat kesiminde tüm elektronik pazarımız tehlikeye girecektir. Elektroniğin hayatın vazgeçilmezi olduğu günümüzde hayatımız kesintiye uğrayacaktır.
Her zaman dediğimiz gibi yükte değil pahada katma değer olan ürünlere yönelmeliyiz. Klasik ticaret zihninden inovatif ticarete yönelmeliyiz. Aza kanaat etmek yerine teknolojiye yön verecek radikal girişim ve yatırımlar yapmalıyız.
Sözlerimi “Yerli ve Milli Sanayisini Kuramayan Toplumlar Kendi Markalarını Üreten Toplumların Hizmetçisi Olmaya Mahkumdur.” Sözüyle tamamlayarak herkesi ülkesi için düşünmeye ve bu amaçla çalışmaya davet ediyorum.
İyi haftalar dilerim.
Orhan Alperen Yıldız
Elektrik-Elektronik Mühendisi-Genç Girişimci
orhanalperenyildiz@hotmail.com