DOLAR 0,0000
EURO 0,0000
STERLIN 0,0000
ALTIN 000,00
BİST 00.000
Av. İrfan SÖNMEZ
Av. İrfan SÖNMEZ
Giriş Tarihi : 20-01-2025 14:08

Terör ve ayrılıkçılık üzerine bir çalışma

Ayrılıkçı terör günümüzün en önemli sorunlarından biri. Birçok ülke ayrılıkçı örgütlerin tehdidi altında. Bazıları büyük bedeller ödeyerek bu gaileden kurtuldu, bazıları mücadele etmeye devam ediyor.

Her ülkenin dinamikleri farklı, dolayısıyla tüm ayrılıkçı kalkışmaları önleyecek genel bir formül yok. Ama bu - terör sorununun- ortak unsurlar taşımadığı anlamına gelmiyor. Her ülkenin diğerinin tecrübelerinden öğreneceği çok şey var.
Sınırlı da olsa bu amaçla yazılmış onlarca eser var. Ayrılıkçı terörü yenen ülkelerin tecrübeleri bu nedenle büyük önem taşıyor.

Bunlardan biri Peru.
Bu ülke yıllarca -Aydınlık yol- örgütünün eylemlerine muhatap oldu, on binlerce insanını kaybetti. Fujimori iktidarına kadar terör kuşatması devam etti.

Fujimori, yerleşik düzen karşıtı, anti ideolojik bir söylemle iktidara geldi. Terörden bıkmış halk için bir umut ışığı oldu. Başlarda ekonomide iki yıl süren olumlu bir hava estirdi. O hava ile 1992’de Fujimori  “Autogolpe süreci” (bir ülkenin kendi kendine darbe yapması)denilen süreçte yetkilerini artırdı, yerel yönetimleri feshetti, mali özerkliklerini ortadan kaldırdı, otoriter popülist bir yönetime geçti. Görece bir istikrarın sağlanması, geçmişin dışlanmış kesimleri üzerinde Fujimori’nin karizmasını artırdı. “Yönetilebilir yoksulluk” politikalarıyla halkın en yoksul ve en örgütsüz kesimlerinin desteğini aldı.

Bütün otokratlar gibi onun da önceliği kendi politik ajandası doğrultusunda gücünü korumak ve uluslararası destek sağlamaktı. Bu amaçla daha çok maden sektöründe faaliyet gösteren uluslararası şirketlere çeşitli ayrıcalıklar getirdi.

Olağanüstü hal koşullarının olağanlaştırıldığı bu dönemde  terörle mücadeleyi  iktidarının konsolidasyonu adına araçsallaştırdı.
Esas amaç terörle mücadele üzerinden güç devşirmekti.(s.310/312)

Yukarıdaki alıntı, E. Akgemici ile K.Ateş’in birlikte hazırladıkları “Dünyanın Ters Köşesi, Latin Amerika, Tarih, Toplum Ve Kültür” isimli çalışmalarından alındı.

Kitapta, Latin Amerika düzenleri, karşı karşıya oldukları riskler, terör ve diğer konularla ilgili genel bilgiler veriliyor. Okuyucu, en azından Peru ve Kolombiya gibi ülkelerde terörün nasıl bittiği/ bitirildiği konusunda fikir sahibi olabiliyor.
Çalışmada, Aydınlık Yol örgütünün nasıl bitirildiğine dair günümüz Türkiyesi ile karşılaştırılması gereken değerli bilgiler var.

Kitaptan ve kitap dışından aktarımlar yapmak gerekirse şunları söyleyebiliriz: 1992’de örgüt lideri Guzman yakalanıp ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Yargılama aşamasında barış için görüşme çağrısı yaptı, tıpkı Öcalan gibi,-Lider duruşu-gösteremedi. Örgütte büyük hayal kırıklığı yaşandı, tam vaktinde bir genel af ilan edilerek beş bin civarında militanın teslim olması sağlandı. Küçük bir grup mücadeleyi sürdürmek istese de 1999’da liderlerinin yakalanması ile örgüt tamamen bitti. Guzman 1992’den öldüğü 2021 yılına kadar bir deniz üssünde yeraltı hücresinde kaldı. Kimse onunla pazarlık yapmayı düşünmedi, ona ismini canlandıracak hiçbir fırsat verilmedi.

Fujimori’nin amacı terörle mücadeleyi bir kaldıraç olarak kullanıp, anayasayı istediği gibi değiştirmekti. Bu amaçla terörle mücadele, tıpkı bizde olduğu gibi araçsallaştırıldı. O dönemde muhalefet sindirildi, yargıç ve savcıların maskeli( yüzlerini gizleyerek) yargılama yaptıkları antiterör mahkemeleri kuruldu, şiddet içermeyen demokratik protestolar kriminalize edilerek yasaklandı, ifade özgürlüğü kısıtlandı, vatan hainliği suçunun kapsamı genişletildi, terör suçlarında ceza ehliyeti yaşı 18’den 15’e indirildi, terör ve vatan hainliği suçlarından mülkiyet güvencesi kaldırıldı, savunma hakkı kısıtlandı, basına haber yapma kısıtlaması getirildi.

1992’de Guzman’ın yakalanması ile teröre büyük darbe vurulması Fujimori’nin anayasa referandumu için  elini güçlendirdi. O ara rejim şartlarında hemen 1993 Ekim’inde halka sunulan anayasa taslağı yüzde 52 ile kabul edildi. (s.310) Örgütün yenilmesi Fujimori için tek adam düzenini kurmak için bir fırsat oldu.

O psikoloji ile 1995 yılında yapılan genel seçimlerde, Fujimori yüzde 64 oy alarak yeniden başkan seçilmiştir.
Fujimori anayasası ile ipler tamamen onun eline geçmiş, senato ortadan kaldırılmış, milletvekili sayısı yarıya düşürülmüş,
başkanın meclisi feshetme yetkisine karşı parlamento savunmasız bırakılmış,

Kanun hükmünde kararname yetkisiyle Başkanın meclis onayı olmadan ülkeyi yönetmesi mümkün kılınmış, başkanın imzaladığı uluslararası anlaşmalarda meclis onayı kaldırılmış, yargı ve yasamanın yürütme üzerindeki denetleme işlevi yok edilmiş, yerel yönetimler idari ve iktisadi açıdan merkeze bağlanarak görece özerklikleri ortadan kaldırılmıştır.(s.310) Aynı dönemde kamu sektöründe toplu işten çıkarmalarda temyize izin verilmemiş, boşalan yerler tecrübesiz yandaşlarla doldurulmuştur.(s.311) Bu da bürokratik iktidarın Fujimori’ye geçmesini sağlamıştır. Öyle ki, devletle toplum arasında köprü işlevi görmesi gereken resmi kurumlar etkisizleştirilerek, paralel gayri resmi mafya tipi ağlar kurulmuş, ülke on yıl boyunca bu mafyokrasi sistemi ile yönetilmiştir. Bu süreçte iş dünyası içinde siyaseti servet edinmenin bir aracı olarak gören bir “siyasi girişimci” kesimi ortaya çıkmıştır. Ana medya ele geçirilmiş bu gazete ve televizyonlar üzerinden gündem oluşturma, değiştirme, propaganda ve muhalefeti itibarsızlaştırma işlevi görülmüştür. Son olarak da, adalet sisteminde kritik mevkilere getirilmiş kimi savcı ve yargıçlar eliyle bu şebekenin kesintisiz işlemesi garantiye alınmıştır.(s.311) Ancak kurulan suç ağı ilelebet sürmemiştir.

Sistem zamanla rıza üretememeye başlamış, rıza üretemediği noktada da giderek daha çok otoriterleşmiş, otoriterleştikçe daha çok yozlaşarak kırılganlaşmıştır.

Fujimori 2000 genel seçimlerini kazanmasına rağmen, ”bir muhalif kanalın nasıl satın alındığını gösteren bir kasetin basına sızması üzerine ortalık karışmış, Fujimori sonrasının fitilini ateşlemiştir. Bunu diğer skandalların açığa çıkması da izleyince sokaklara taşan toplumsal protestolar karşısında Fujimori çareyi önce Japonya’ya oradan da Şili’ye kaçmakta bulmuş,2005’te Şili’de tutuklanan Fujimori 2007’de Peru’ya iade edilerek,25 yıl hapis cezasına çarptırılmıştır." (s.312)

Kitapta, Kolombiya FARC görüşmeleri, Meksika, Brezilya ve Venezüella ile ilgili de önemli bilgiler veriliyor. Latin Amerika ve terör konusunda çalışmak isteyenler için birçok akademisyen yazarın katkı sunduğu değerli bir çalışma; günümüzde olan biteni anlamak için okunmalı.

 

NELER SÖYLENDİ?
@
Av. İrfan SÖNMEZ

Av. İrfan SÖNMEZ

DİĞER YAZILARI Millet düzelmedikçe hiç bir şey düzelmez! Adaleti yıkmak Diktaya giden yol! Kolombiya ne yaptı biz ne yapıyoruz? İki Dillilik Barzani'den akıl almak Esas amaç terör mü, yeniden seçilmek mi? Bu seviye ile aleme nizam vermek Terör yoluyla millet inşası Grup hakları üzerinden tartışma olmaz! Ağla ey halkım Özür diliyorum Yirmi iki yılın öğrettikleri Silahsız militanlar Suriye’nin bütünlüğü; iki tutum Ezberlerimiz değil gerçeklerimiz var Öcalan umut etme hakkından yararlanabilir mi? Sarıklı sakallı BOP Suriye dağılırken Fanatizm HER ŞEY OLUP BİTTİĞİNDE GERİYE NE KALACAK… Yeryüzünün lanetlileri Eğri cetvelle düz çizgi çizilmez! Çaresiz değiliz Bu günah hepimizin... Vatan, millet, din, iman eşittir Erdoğan Her yanlış hamle bölücülüğe hizmet eder Kim kazandı? Kaybeden yine millet Milli felakete doğru Bir devlet aklı var mıydı? Birliğe çağrı Apo’yu paşa yapalım mı? Hırsın dini var mı? Yeni bir çözülme süreci mi? Paralel din İsrail üzerinden iç politika Sinan Ateş dosyası ve tehdit siyaseti Lübnan dersleri ve milletin çeşitliliği Yapıcıoğlu’nu kim konuşturuyor? Siyasette tutarlılık ve inandırıcılık Teğmenlerin yemini Yargıtay’ın ziynet kararı ve düşüncelerimiz Malazgirt neyin aleti? Cami ve siyaset Siyasi ahlak ve milletvekili transferi Dava ahlakı olmayınca Stratejisiz muhalefet Haniya suikastı Ahlaksızlığa çağrı! Tarikat, hakikat ve yalan Nasıl bir ülkücülük? SEKİZİNCİ YILINDA 15 TEMMUZ Sorumluluktan kaçmak Alın size muhacir Cevabı verilmeyen soru Havanda su dövmek Nasıl bir tanrı idraki? Gerçek bir yumuşama mümkün mü? Kayyım ATEŞ CİNAYETİ VE BİR ZİHNİYET ANALİZİ Ruanda ile turizm anlaşması mı? Düşman ve düşmanlıklardan beslenmek Özgür Özel nereye koşuyor? Zaman mekân ve din algımız Yargı bağımsız mı gerçekten? Sinan Ateş iddianamesinin söyleyemedikleri Erdoğan, Özgür Özel görüşmesi İYİ Parti kongresi, Akşener’in vedası Hak'ka batılı karıştırmak Şimdi milliyetçilik yapma zamanı Dil üzerinden bölücülük Balkon konuşmasının satır araları Milliyetçiliğin özlü bir tarihi Ahlaksız siyaset kaybetti Kazanan demokrasidir Tony Blair'in yolculuğu Kazanan milliyetçilik olmalı Bir terör saldırısının düşündürdükleri Asıl tehdit bu siyaset tarzıdır Ülkücülük yağmalanırken Yerlikaya ve mafya operasyonları Bülbülü öldürmek DEM üzerinden milliyetçilik Biz seyrederken yahut siyasi münafıklık Mülakatlar ve iktidar Korkuları yönetmek Milliyetçilik ve İslam Sisi ile barış Montaigne haksız mı? Zana ve Ahmet Türk’ün çağrısı İslam düşüncesi ve ikbal Enkazdan oy çıkarmak! Aynı kaba tükürmek Düşün artık yargının yakasından Uluslararası Adalet Divanı’nın İsrail kararı Şeyhefendi'nin rüyasındaki Türkiye Sinan Ateş dosyası neyi bekliyor? Terörle mücadelede söz birliği ve kararlılık Deizm ve Kuran SULTAN DİNİN İKİZ KARDEŞİ OLUNCA Şehitlerimize dokunmayın! Dağın sözünü meclise taşımak Kabuk bağlamış yaraları deşmek ŞEHY SAİD ARAP'I SEVMEK YAHUT SEVMEMEK Kuyu ve külhan YUNANİSTAN ZİYARETİ İYİ Parti’nin kararı MİLLİYETÇİLİK VE MODERNİZM Atatürk Demirtaş’a selam gönderir miydi? Türkiye'de din anlayışında değişim süreci Yargı bağımsızlığı ABD/İsrail yapımı soykırım CHP’de yeni dönem Meclisin imkanlarını milletin aleyhine kullanmak! Kurtuluş paradoksu NİCE YÜZ YILLARA İslam düşüncesinin siyasal ufku Irak, Suriye, Libya ve Filistin, ya sonra?  Para ve Faiz FİLİSTİN,İSRAİL,BATI’NIN İKİ YÜZLÜLÜĞÜ Hamas'ın saldırısı ve Filistin sorunu Öz vatanda sığınmacı olmak AİHM kararları ve çifte standart Mafya ile mücadele Tek dil, bütünleştirir Edepsizliğin dini yoktur!  Cabiri; yeniden yapılanma -2 Bölünme Anayasası DAĞINIK MUHALEFET BİN DOKUZYÜZ YETMİŞ SEKİZ Tarihi parçalamak İtaat ve itaatsizlik üzerine Milliyetçiler nasıl birleşir? Milliyetçilerin birliği Cabiri ve yeniden yapılanma BAHÇELİ’NİN İTTİFAK ÇAĞRISI Çürüme Yerel seçimlere doğru, ittifak mı, tek başına mı? İSLAM VE SİYASET Hukuk olmadan ekonomi düzelmez! VATANDAŞ NEREDE, MUHALEFET NEREDE? ZAM YAĞMURU VE ALDATMA USTALARI İslam, demokrasi ve Türkiye Bu kafayla mı? KAYBETME PSİKOLOJİSİ İLE SEÇİM KAZANILMAZ Fransa’dan ders almak MERDAN YANARDAĞ, ÖCALAN İYİ PARTİ KONGRESİ VE YENİ SİYASETİN İPUÇLARI Bir kitap ‘Popülizmin küresel yükselişi’ Dini cehalet ve fanatizm Sorunumuz din ve milliyetçilik satanlardır 14 MAYIS SEÇİMLERİ VE BATI BİZ PKK'YA BAKARKEN... Yeni hükümet ve beklentiler Suçlu sadece muhalefet mi? Gyges'in yüzüğü yahut bağımlı yargı BİR HATIRA:GÜN SAZAK'IN ARDINDAN Geleceğini başkalarının ellerine bırakan toplum Anketler ve sonuçlar TARAFIMIZ BELLİ! Ayrıştırma siyaseti yerine birleştirme siyaseti Türkiye değişim istiyor AKP giderse... Milliyetçiler birleşiniz! Zamansız söz kime yarar EKONOMİK KRİZ,MİLLİYETÇİLİK VE AYRIŞMA Enfokrasi Testi kırıldı Akşener ve Altılı masa DAHA SORGULAMANIN ZAMANI GELMEDİ Mİ? Zaman daralıyor AFET BÖLGESİ, KADER-TEDBİR Deprem, Hatay ve Sığınmacılar Acımız büyük Büyük felaket Akşener ne diyor? Ortak politikalar metni, bir iktidar sıçraması Her seçim İmralı KARNE HEDİYESİ Bu sese kulak verilmeli FAY HATLARI ÜZERİNDE SİYASET Tutukluluk ve siyaset SİNAN ATEŞ'İN YAKTIĞI ATEŞ Yeni bir milliyetçi sıçrama ŞİDDET KÜLTÜRÜ Robotların duyguları yoktur! Tepkileri toplumsallaştırmak Seçilmiş travma Akşener’in suçu! Sosyal medya ve seçimler HERKES İÇİN ADALET Mahkeme kararı ile Kılıçdaroğlu’nun önü açıldı Yargı’nın intiharı ÇOCUK İSTİSMARI, STRATEJİSİZLİK ASKERİMİZ FAKİRDENDİR POST KAVGASI DEĞİL,VATAN KAVGASI Seçmenle duygusal ilişki kurmak YALANLA AVUNMAK Telafisi olmayan bir seçim Parti kapatma: Hukuk ve siyaset Sisi, Esat, muhalefet Parti kapatmak HDP, HANGİ MASANIN ALTINDA? HDP ile görüşme YERLİ VE MİLLİ OTOMOBİLDE SORULAR Suçlu bulundu: Türklük SİYASÎ İSTİKRAR VE GÜNDEM Kapanmış yarayı deşmek Fakıbaba, erdemli siyaset SİYASETÇİNİN BAŞARISI NE İLE ÖLÇÜLÜR? SEÇMEN EĞİLİMLERİNİ ANLAMAK Demokrasi ne ile var olur? YORUMA AÇIK OLMAYAN NAS BUDUR! BİZDEN Mİ OLSUN, ONDAN MI OLSUN? Bu kafayla terör bitmez! Sığınmacı sorunu, biz ve ABD SİYASİ NEZAKET VE CHP AHLAK KRİZİ Anketler ne diyor? İttifak ve nezaket Selçuklunun Osmanlının torunu, cumhuriyetin çocuklarıyız... Adaylık tartışmaları CUMHURBAŞKANI KİM OLMALI? YA HUKUK DEVLETİ YA YOLSUZLUK DEVLETİ KAFALAR DEĞİŞMEDİKÇE TARİH ÜZERİNDEN KUTUPLAŞTIRMA İMAM HATİPLER VE ŞARKICI GÜLŞEN EKONOMİK SORUNLARI ÇÖZECEK KADRO Doğru aday, kazanacak adaydır Keskin dil barış getirmez PARTİLER, İHTİMALLER
NAMAZ VAKİTLERİ
PUAN DURUMU
  • Süper LigOP
  • 1GALATASARAY2157
  • 2FENERBAHÇE2151
  • 3REEDER SAMSUNSPOR2243
  • 4İKAS EYÜPSPOR2139
  • 5GÖZTEPE2134
  • 6RAMS BAŞAKŞEHİR FUTBOL KULÜBÜ2132
  • 7BEŞİKTAŞ2032
  • 8KASIMPAŞA2128
  • 9CORENDON ALANYASPOR2128
  • 10ÇAYKUR RİZESPOR2127
  • 11TRABZONSPOR2026
  • 12GAZİANTEP FUTBOL KULÜBÜ2126
  • 13ONVO ANTALYASPOR2125
  • 14TÜMOSAN KONYASPOR2124
  • 15NET GLOBAL SİVASSPOR2123
  • 16BELLONA KAYSERİSPOR2017
  • 17SİPAY BODRUM2116
  • 18ATAKAŞ HATAYSPOR2210
  • 19ADANA DEMİRSPOR215
Gazete Manşetleri
Yol Durumu
BURÇ YORUMLARI
  • KOÇ
    Koç Burcu
  • BOĞA
    Boğa Burcu
  • İKİZLER
    İkizler Burcu
  • YENGEÇ
    Yengeç Burcu
  • ASLAN
    Aslan Burcu
  • BAŞAK
    Başak Burcu
  • TERAZİ
    Terazi Burcu
  • AKREP
    Akrep Burcu
  • YAY
    Yay Burcu
  • OĞLAK
    Oğlak Burcu
  • KOVA
    Kova Burcu
  • BALIK
    Balık Burcu
ANKET OYLAMA TÜMÜ
E-Bülten Kayıt
ARŞİV ARAMA