Oryantasyon; rehberlik etme, yönlendirme anlamı taşımaktadır. Okulda oryantasyon ise çocuğun yeni ortamını ve içinde yer alacağı durumları tanıması, bunlara alışması ve mevcut şartları kabullenebilmesi için; yakın çevreyi, okulu, karşılaşacağı uyarıcıları tanımaya yönelik yapılacak çalışmaları içerir. Okulun ilk günleri hem çocuk hem de anne baba farklı duygularla doludur. Çocuk yeni gireceği ortama karşı kaygılı ve tedirgin, anne baba endişeli ve meraklıdır. Bu nedenle öncelikle yapılması gerekenlerden ilki aile ve çocuğu eğitim/öğretim hayatına hazırlamak olmalıdır.Bunun ilk aşaması ise oryantasyondur. Okul, evden sonraki sosyal ortamdır. Çocuğun evinin dışında da bir dünya olduğunu bilmesi ve bu farklı ortamı rahatlıkla benimsemesi için oryantasyon sürecinden geçmesi gerekmektedir.
Oryantasyon sadece öğretimi kapsamaz aynı zamanda eğitimin de ayrılmaz bir parçasıdır.İlk defa okula başlayacak bir öğrenci hem öğretim hayatına dahil olacak hem de diğer çocuklarla yaşantılara açık halde olacaktır. Okul ortamı,sadece çeşitli bilgilerin çocuğa öğretmen tarafından aktarıldığı bir ortamı içermez aynı zamanda çeşitli değerlerin örtük öğrenmelerle aktarıldığı yaşantıları da içerir.
Çocuk akademik olarak başarılı olsa dahi sosyal iletişim becerilerinde eksiklik gözlemlenebilir. Bunun temel sebeplerinden biri de iyi bir oryantasyon çalışması yapılmadan okul ortamına dahil olmasıdır. Başta okul/kurum çalışanları daha sonrada o çevrede bulunan herkes ve her şey oryantasyona dahil olan etkilerdir. Bu nedenle kurum müdürü, ögretmenler ,okul içindeki materyaller ,sınıf ortamları da çocuğun sürece alışmasını kolaylaştırıcı veya zorlaştırıcı etkide bulunabilir. Her şey olabildiğince çocuğa görelik ilkesi de göz önünde bulundurularak çocuğun mümkün olduğu kadar okula uyumunu kolaylaştırıcı bir etkide olmalıdır.
Son yıllarda okula yeni başlayacak 1. Sınıf öğrencileri bir hafta önceden eğitim-öğretime başlatılmakta, oryantasyon çalışmaları yapılmaktadır.Bunun temel sebebi ise çocuğun yeni ortama uyumunu sağlamak ve çocuğun bu ortamdaki uyumunu kolaylaştırmaktır. Özellikle büyük sınıflar okula gelmeden, üst sınıfların muhtemel olumsuz davranışlarıyla karşılaşmadan, kalabalığın içinde kaybolmadan okulu tanımaları ve benimsemeleri gerçekleşmelidir. Çünkü ilk kez okula gelen bir çocuk ailesinden ayrılmanın verdiği kaygı ile kendini farklı bir ortamda bulmanın stresini yaşıyordur.Çocuk kendi duygularıyla tek başına sağlıklı bir şekilde başa çıkamayacağı için çocuğa yardımcı olunmalıdır. Çocuğun kaygı,korku,merak vb. duygularının giderilmesi için de yapılan oryantasyon bu kapsamda fayda sağlayacaktır.
NELER YAPILABİLİR?
- Uyum haftasındaki etkinlikler için önceden planlama ve hazırlık yapılmalıdır.
- Oryantasyon-Uyum Haftası Programı rehber öğretmenlerle birlikte hazırlanmalıdır.
- Özel gereksinimli çocuklar için gerekli önlemler alınmalıdır.
- Çocukların hassas bir dönemde olduğu dikkate alınarak onlara duygusal açıdan yaklaşılmalı ve okula yönelik kaygıları azaltılmalıdır.
- Aile de eğitim/öğretim sürecine hazırlayıcı çalışmalara dahil edilmelidir.
- Etkinliklerin süresi okul ve çevre şartlarına göre düzenlenmelidir.
- Çocuğun diğer çocuklarla ve okulla uyumunu kolaylaştırıcı yönde çalışılmalıdır.
-Öğretmenler sınıf içi tanışma/kaynaşma etkinliklerine/oyunlarına yer vermeli,okul tanıtımına, eğitim/öğretim hayatının ne olduğuna dair açıklamalarda bulunmalıdır.