DEVLET MEMURUNUN DİKKAT ETMESİ GEREKEN BAZI KURALLAR

Öncelikle devlet memurluğu denildiği zaman akla ilk olarak devlet adına devlete hizmet eden ve tüm hak ve güvenceleri devlet tarafından karşılanan liyakatli, dürüst ve çalışkan kimseler gelmektedir. Devlette memur olabilmek için birçok şart ve kriter aranmaktadır ve bu şartlara ve kriterlere uyanlara devlet memurluğu hakkı tanınmaktadır. Bir memur devlet güvencesi altına alınırken birçok sorumluluğu da yerine getirmesi devlet adına memurundan beklediği doğal bir karşılıktır. Bunlara birkaç örnek vermek gerekir ise; çalışkanlık, dürüstlük, kanunlara uygun hareket etmeme gibi daha birçok örnek verilebilmesi mümkündür.

Maalesef son zamanlarda görmekteyiz ki bazı memurlar çalışmış oldukları kurumla alakalı medyada haber yapıyor ve devlet kurumuna olan güven ve itibarı zedeleyici iddialarda bulunuyor. Hiçbir memur çalıştığı kurumda olanları doğru veya yanlış medyada haber yaparken kurum itibarını korumayı gözeterek hareket etmek zorunda olduğu halde bunu göz ardı edebiliyor. Lakin her kurumda olduğu gibi bazen memurlar aynı kurumda çalışanlarla anlaşamama, sevmeme gibi sorunları sık yaşayabiliyorlar lakin bu demek değildir ki sırf anlaşamadığı için o kurumda anlaşamadığı veya aynı fikirde olmadığı kişiler ile ilgili medyaya haber vermesi kurum itibarını göz önüne aldığımız zaman bir memurun dikkat edip yapmaması gereken bir davranış olduğu herkes tarafından kabul edilmektedir. Kaldı ki eğer bir memur haksızlığa veya kötü bir muameleye uğruyor ise bunun yeri medyaya haber vermek değil devletin mahkemelerine veya ilgili idari birimlere başvurarak hukukun ve kanunun kendisine tanımış olduğu hakları kullanarak hakkını aramak olması lazım. Lakin bunlar yerine medyada haber yaptırılıp daha sonra da isim belirtilmeden kurumun itibarını adeta yerle yeksan edecek yorumlar yapılması da dışarıdan o kurumda olmayan bir vatandaşın o kadar detay bilgiye sahip olmayacağını herkesçe bildindiği için yapılan isimsiz yorumlarında yine aynı kurumda olan memurlar tarafından yapıldığının anlaşılması hiçte zor olmamaktadır. Peki tüm bunlarda dikkat edilmesi gereken nelerdir. Şöyle ki; eğer medyada haber olan ve bir memur tarafından basına verilen bir haber ciddi iddialar barındırıyorsa bu iddialar savcılık makamlarınca ihbar kabul edilmeli ve valilik nezdinde hemen soruşturma başlatılmalıdır. Şayet ilgili soruşturma sonucunda basına verilen haberin asılsız olduğu ortaya çıkarsa ilgili memurlar hakkında TCK 267. Maddesi gereğince İftira suçuna yer vereceğinden işlem yapılabilir. Yine bir devlet memurunun dikkat etmesi gereken bir diğer husus ise; T.C. KAMU GÖREVLİLERİ ETİK KURULU İLKE KARARI KARAR NO: 2021/81 olan

Söz konusu Kurum İtibarını Koruma Başlığı altında düzenlenen kurallara devlet memurunun uygun hareket ve dikkat etmesi gerekmektedir.

Bir başka husus ise bir memurun ticaretle uğraşma yasağı. Görüyoruz ki günümüzde bazı memurlar sosyal medya hesaplarında adeta bir market veya tekel bayiler gibi güncel fiyat listesi paylaşmakta olup bu paylaşımla adeta müşterilere hitap etmekte olduğu lakin bir memurun devletten maaşını ve güvencesini aldığı için ticaret yasağı olduğunu bildiğini ve buna uygun hareket etmesi gerektiğini bilmesi gerekmektedir. Bu konuyu da hukuki olarak kısaca ele almakta fayda olduğunu düşünüyorum. Kamu Görevlisinin Ticareti Suçu Nedir? (TCK 259)Kamu görevlisinin ticareti suçu, 5237 sayılı TCK’nın 259. maddesinde “Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar” bölümünde şu şekilde düzenlenmiştir: Kamu görevlisinin ticareti

Madde 259 - (1) Yürüttüğü görevin sağladığı nüfuzdan yararlanarak, bir başkasına mal veya hizmet satmaya çalışan kamu görevlisi, altı aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

Kamu Görevlisinin Ticareti Suçunun Unsurları

Madde gerekçesine göre; madde metninde kamu görevlilerinin ticareti suçu tanımlanmıştır. Bu hükümle, görevinin sağladığı nüfuzu kötüye kullanmak suretiyle başkalarına mal veya hizmet satmaya çalışan kamu görevlisinin cezalandırılması öngörülmüştür.

Suçun tamamlanması için, mal veya hizmetin satılmış olması gerekmemektedir. Söz konusu suç tanımıyla amaçlanan, bir kamusal faaliyetin yürütülmesine katılan veya bir kamu hizmetinden yararlanan kişilerin, kamu görevlisinin görevinin gereklerine uygun işlem tesis edilmeyeceği yönünde bir endişeyle kendilerini sunulan mal veya hizmeti satın almak mecburiyetinde hissetmelerinin önüne geçmektir.

Ve ayrıca 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU’nun,

Ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağı:

Madde28: Değişik: 30/5/1974 – KHK-12; Değiştirilerek kabul: 15/5/1975 – 1897/1 md.) Memurlar Türk Ticaret Kanununa göre (Tacir) veya (Esnaf) sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kollektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamazlar. (Görevli oldukları kurumların iştiraklerinde kurumlarını temsilen alacakları görevler hariç).Ve ayrıca devlet memurları esnaf odasında, ticaret odasında ve hatta vergi kaydı bulunmasa dahi gelir getirici faaliyet esnaf veya tacir sayılmasını gerektiriyor ise ilgili faaliyet bu yasak kapsamında değerlendirilecektir. Tüm bunlardan dolayı devlet güvencesi altında olmanın vermiş olduğu güvencenin yanında devletin çizdiği sınırlar ve kurallara da riyaet edilerek hareket edilmesi aksi takdirde birçok ceza ile ve hatta son aşama memuriyetten atılma durumu bile söz konusu olabilecektir.

İlgili konumuzu kısaca toparlamak gerekir ise; devlet koyduğu hukuk kuralları ile düzeni sağlamakla görevli olup yaşayan her bir vatandaşın da olduğu konum ve işine göre dikkat etmesi gereken bazı kuralları bulunmaktadır. Bu yazımızda devlet memurunun dikkat ve özen göstermesi ayrıca uymak zorunda olduğu kurallardan bahsettik umarım faydalı olmuştur.