İzmir’in Siyasi Tercihi

DR. İMBAT MUĞLU

07-04-2023 22:20

Türkiye 1945 yılında çok partili siyasal hayata geçtikten beş yıl sonra yani 1950 yılında ilk defa serbest ve adil koşullarda çok partili bir genel seçimini gerçekleştirdi. Türkiye’nin siyasi tarihinde önemli bir yeri teşkil edecek olan 14 Mayıs 1950 günü yapılan seçimler ülkede 27 yıllık tek parti devrini sona erdirmiş, yerine daha güçlü daha özgürlükçü ve demokrat bir siyasi anlayışı kazandırmıştır. Bu seçimdeİzmir halkı, % 56.7 gibi yüksek bir oranla Demokrat Parti’yi desteklemiştir. CHP % 41,4ve Millet Partisi %1,8 oranında oy almıştır.

1954 seçimlerindede İzmir halkı % 61,2oy verdiği DP ‘yi birinci parti yapmış CHP ise ancak % 38,8oranında oy alabilmiştir. 1957 seçimlerinde de bu eğilim devam etmiş, İzmir halkı DP’ye %55,8, CHP ise % 40,8oy oranlarıyla destek vermiştir.

Türkiye her alanda büyük bir ilerleme ve gelişme içinde iken içerdeki hainler dışardan aldıkları talimatlar doğrultusunda 27 Mayıs 1960 sabahı, Millî Birlik Komitesi, Türk Silahlı Kuvvetleri adına ülke yönetimine el koydu. Türkiye’yi gelecek yüzyıllara taşıyacak olan Demokrat Parti ne yazık ki 29 Eylül 1960'ta kapatıldı.

Kapatılma sürecinin ülkede büyük kaotik ortam yaratacağını hesaplamayan kirli zihniyet suçsuz yere tutuklu bulunan Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu 16 Eylül 1961'de, Başbakan Adnan Menderes ise ertesi gün İmralı Adası'nda idam ettiler.

Türk siyasi tarihine karşı yapılan bu kirli ve kanlı eylemi gerçekleştirenler tarihin hiçbir döneminde bu millet asla unutmayacaktır. Demokrat Parti’nin mirasçısı olarak 11 Şubat 1961'de Adalet Partisi kuruldu.

Kurulmasından çok kısa bir süre sonra 15 Ekim 1961’de yapılan genel seçimlerde Adalet Partisiİzmir’de % 55,1 oy oranıyla birinci parti olmuş, CHP ise %39,6oy oranı ile ikinci parti olmuştur. 10 Ekim 1965 genel seçim sonuçları % 62,2 Adalet Partisi İzmir’de yine birinci parti olmuştur. CHP % 29,8 MP % 2,8 oy oranlarını almıştır. İzmir’de birinci parti olma geleneğini bozmayan Adalet Partisi 1969 genel seçimlerinde, % 53,2oy almış, CHP % 35,1 ve GP %3,9 oy almıştır. 1973yılında yapılangenel seçimlerinde İzmir’de Adalet Partisi % 39,3 , CHP% 44,0  Demokratik Parti % 7,9 ,  Millî Selamet Partisi  % 4,2  oranında oy almıştır.

1977’deyapılan genel seçimleriİzmir’de ; Adalet Partisi % 39,7, CHP 52,7, Millî Selamet Partisi  % 2,9, Milliyetçi Hareket Partisi % 1,7 oranında oy almıştır. 1983genel seçimlerindeİzmir’de; Anavatan Partisi % 34,51, Milliyetçi Demokrasi Partisi % 27,23 Halkçı Parti % 37,25oranında oy almıştır.

1987 genel seçimleri İzmir’de;Anavatan Partisi % 35,8,  Doğru Yol Partisi % 15,6, Refah Partisi % 2,3 SHP 35,6oranında oy almıştır.1991genelseçimlerindeİzmir’deDYP %27,58, ANAP %25,58, SHP %24,50, RP %5,97 DSP %15,45oranında oy almıştır.1995 genel seçimlerindeİzmir’de %RP 8,42 ANAP %18,85DYP %23,85 DSP%24,39CHP %13,86oranında oy almıştır.1999genelseçimlerinde İzmir’deDSP % 40,26, MHP% 11,07, FP% 4,88, ANAP % 15,82,DYP% 9,57oranında oy almıştır.

2002genelseçimlerinde İzmir’deAK Parti%17,17, CHP %29,06DYP %9,33, MHP %7,80,GP %17,51oranında oy almıştır.2007genelseçimlerinde İzmir’deAK Parti%30,50, CHP %35,46, MHP% 13,88, DP %5,19oranında oy almıştır.

2011genelseçimlerinde İzmir’deAK Parti%36,78,CHP %43,69,MHP %11,28oranında oy almıştır. Haziran2015 genel seçimlerinde İzmir’deAK Parti%26,76,CHP %44,77,MHP %13,61, HDP %10,55oranında oy almıştır.Kasım 2015genelseçimlerinde İzmir’deAK Parti%31,7,CHP %45,9,MHP %11,2,HDP%8,9oranında oy almıştır.2018 genelseçimlerinde İzmir’deAK Parti%28,69,CHP %41,31,MHP %6,29HDP 11,49oranında oy almıştır.

Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, ilk mitingini 28 Nisan 2018'de İzmir'de yaptı. Türkiye’deserbest ve adil koşullarda14 Mayıs 1950’de yapılan ilk çok partili genel seçiminden 24 Haziran 2018'de yapılan genel seçime kadar geçen tüm seçimlerde İzmir halkı yüksek oranlı siyasi tercihlerini neredeyse hepmerkez sağ partileri yönünde kullanmıştır. 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak genel seçimlerde Cumhur İttifakı iyi bir seçim kampanyası ile tıpkı 73 yıl önceki gibi Anadolu’nun en güzel şehri İzmir’de tarih yazabilir.

Gönüllere taht kurmuş, gönül insanı Yunus Emre’nin dediği gibi “Biz gelmedik dava için, bizim işimiz sevda için, dostun evi gönüllerdir, gönüller yapmaya geldik…”İzmir’de seçim kazanmanın tek şifresi gönüllere dokunmak ve İzmirliye bunu yürekten hissettirmektir.

DİĞER YAZILARI ERDOĞAN’IN IRAK ZİYARETİ 01-01-1970 03:00 AK PARTİ VE SEÇİM SONUÇLARI 01-01-1970 03:00 31 MART SEÇİMİ 01-01-1970 03:00 SÜLEYMANİYE PKK’YA EV SAHİPLİĞİ YAPMAKTADIR 01-01-1970 03:00 MİLLİ GURURUMUZ KAAN 01-01-1970 03:00 ACI ÜZERİNE SİYASET YAPMAK 01-01-1970 03:00 İRAN NE YAPMAYA ÇALIŞIYOR? 01-01-1970 03:00 ORTADOĞU’NUN NAZLI ŞEHRİ BEYRUT 01-01-1970 03:00 PKK’YA YÖNELİK OPERASYONLAR 01-01-1970 03:00 PARSEL PARSEL KIBRIS 01-01-1970 03:00 Irk ve ırkçılık 01-01-1970 03:00 FİLİSTİN 01-01-1970 03:00 BLİNKEN’IN TÜRKİYE ZİYARETİ 01-01-1970 03:00 SAVAŞ 01-01-1970 03:00 TÜRK DÜNYASININ YİĞİT KADINI GANİRE PAŞAYEVA 01-01-1970 03:00 TÜRKİYE - YUNANİSTAN İLİŞKİLERİ 01-01-1970 03:00 AZERBAYCAN’DA FETÖ YAPILANMASI 01-01-1970 03:00 AZERBAYCAN KAFKASYA 01-01-1970 03:00 MİLLİYETÇİLİK 01-01-1970 03:00 ULU ÖNDER HAYDAR ALİYEV’İN DAVASI 01-01-1970 03:00 SAVAŞ ve ÇOCUK 01-01-1970 03:00 ANNE 01-01-1970 03:00 KADİM ŞEHİR İZMİR 01-01-1970 03:00 Seçim 2023 01-01-1970 03:00 Fransa’nın PKK Aşkı 01-01-1970 03:00 Suriye'de barış arayışı 01-01-1970 03:00 Barışa Giden Yol Ankara-Şam-Moskova’da Geçer 01-01-1970 03:00 PKK Terör Örgütüne Silah Bırakma Çağrısı 01-01-1970 03:00 Türkiye ve Suriye barışı 01-01-1970 03:00 ŞUŞA ZAFERİ 01-01-1970 03:00 SOSYAL MEDYA 01-01-1970 03:00 ÖLÜM DİYARI BAĞDAT 01-01-1970 03:00 RUSYA ve PKK 01-01-1970 03:00 ERMENİ ÇETELERİ ve AZERBAYCAN 01-01-1970 03:00 11 EYLÜL 01-01-1970 03:00 Suriye Barışı 01-01-1970 03:00